تئوری تعادل مایع-بخار در مدل DPM

تئوری تعادل مایع-بخار در مدل DPM

Vapor Liquid Equilibrium Theory In DPM Model

تئوری تعادل مایع-بخار در مدل DPM به بررسی انتقال ماده بین قطره و گاز در جریان فاز گسسته می‌پردازد. تعدادی از فرآیندهای مهم صنعتی نظیر تقطیر، جذب و استخراج، درگیر پدیده‌های تقابل و اندرکنش بین دو فاز نامتعادل هستند. در این شرایط سرعت انتقال ماده از یک فاز به فاز دیگر به شدت خروج سیستم از حالت تعادل بستگی دارد. بررسی کمی نرخ این فرآیندها به داشتن اطلاعات و دانش کافی در مورد حالت‌های تعادل سیستم نیاز دارد. به همین منظور دانستن روابط تعادل مایع بخار (Vapor-Liquid Equilibrium) معروف به معادلات VLE در سیستم‌های چند مؤلفه‌ای الزامیست.

برای ذرات چند مؤلفه‌ای نرخ تبدیل ماده i از معادله (184) یا (185) محاسبه می‌شود. البته داشتن اطلاعات تراکم یا کسر حجمی ماده i در سطح قطره نیز ضروریست. این اطلاعات از کسر مولی ماده شیمیایی i محاسبه می‌شود. کسر مولی می‌تواند از بیان عمومی تعادل دو فازی یا همان برابر بودن مقدار اجزای مخلوط مایع و بخار بدست می‌آید (رابطه 196). در معادله (196) بالا نویس V و L به ترتیب بیانگر متغیرهای فاز گاز یا مایع هستند. مقدار ضریب فوگاسیته (Fugacity Coefficient) برای بیان میزان ناپایداری در مخلوط مایع و گاز محاسبه می‌شود. فوگاسیته فاز مایع می‌تواند از فشار اشباع مؤلفه خالص psat,i گونه‌های شیمیایی محاسبه شود (رابطه 197). فرض بر اینست که هدایت گرمایی کامل در داخل ذره برقرار است. به همین خاطر از دمای ذره در محاسبات استفاده می‌شود.

 

ترم توان نمایی در معادله (197) فاکتور اصلاح پوینتینگ (Poynting Correction Factor) بوده و برای بررسی اثرات تراکم‌پذیری در داخل مایع محاسبه می‌شود. فاکتور بوینتینگ معمولا و البته بجز در فشارهای بالا قابل صرف‌نظر کردن است. در فشارهای پایین جائیکه فاز گاز ممکن است ایده‌آل در نظر گرفته شود، φiV≈1 و φsat,i≈1 می‌باشد. علاوه‌بر این اگر مایع نیز ایده‌آل فرض شود آنگاه γ=1 و در نتیجه معادله (196) به قانون رائول خلاصه می‌شود (رابطه 198). قانون رائول به عنوان پیش فرض نرم افزار Fluent در انتخاب مدل قطره چند مؤلفه‌ای بکار می‌رود. علاوه بر این یک قالب UDF مناسب برای تعریف دلخواه مدل‌های تعادل مایع-بخار نیز در دسترس است.

 

معادلات تعادل بخار-مایع قطره در مدل DPM

درروابط فوق:
xi؛ کسر مولی،

φi؛ ضریب فوگاسیته یا همان نسبت بی دوامی ماده شیمیایی i در مخلوط،

p؛ فشار مطلق،

φsat,i؛ ضریب فوگاسیته برای گونه شیمیایی خالص i در فشار اشباع،

γi؛ ضریب فعالیت (activity Coefficient) برای ماده شیمیایی i در مخلوط بوده و برای ناپایداری فاز مایع محاسبه می‌شود.

T؛ دمای سطح ذره،

R؛ ثابت جهانی گاز،

ViL؛ حجم مولی مایع

از آنجائیکه قانون رائول ساده‌ترین فرم VLE می‌باشد، محدودیت استفاده از آن هم زیاد است. چراکه فرضیات بکار رفته برای استخراج آن معمولا غیر واقعی هستند. مهمترین فرض اینست که فاز مایع یک راهکار ایده‌آل است. این احتمال معتبر نیست مگر اینکه جریان از مؤلفه‌های شیمیایی با اندازه‌های ملکولی و ماهیت شیمیایی مشابه مانند بنزن و تولوئن یا n هپتان و n هگزان تشکیل شده باشد.

 

برای فشارهای بالاتر بخصوص فشارهای نزدیک یا بالاتر از نقطه بحرانی مؤلفه‌ها لازمست اثرات گاز ایده‌آل در نظر گرفته شود. اغلب مدل‌هایی که ضریب فوگاسیته را بیان می‌کنند از معادله درجه دو در فرم کلی رابطه (199) استفاده می‌کنند. برای کاربردهایی نظیر حل مسائل داخل سیلندر اغلب معادله پنگ-رابینسون (Peng-Robinson) بکار گرفته می‌شود که در آن δ=2b و ε=-b2 و b=η می‌باشد (رابطه 200). معادله (201) نیز تراکم‌پذیری را بیان می‌کند.

در نرم افزار Fluent معادله حالت پنگ-رابینسون برای هر دو حالت قطره و فاز بخار بکار گرفته می‌شود. پارامترهای a و b نیز از ترکیب مؤلفه‌ها در قانون اختلاط ساده (معادله 202) محاسبه می‌شوند. در این رابطه N تعداد مؤلفه‌ها در مخلوط می‌باشد. پارامترهای هر مؤلفه خالص می‌تواند با استفاده از ارتباط بین ثابت‌های پنگ-رابینسون محاسبه شود (رابطه 203).

لازم به توضیح است که فوگاسیته‌های مؤلفه‌های شیمیایی به تراکم پذیری مایع و فاز بخار وابسته هستند (معادله 204). در مجموع کسر مولی مخار xiV، فشار p، تراکم پذیری بخار (ZV) و فاز مایع (ZL) در سطح ذره از کسر مولی مؤلفه‌های xiL و دمای  Tp ذره مایع یا همان قطره  بدست می‌آید. در نهایت تراکم بخار روی سطح با استفاده از معادله (206) محاسبه می‌شود.

معادلات تعادل بخار-مایع در مدل DPM

در معادلات فوق:

V؛ حجم مولی،

Tc,i؛ دمای بحرانی،

pc,i؛ فشار بحرانی،

ωi؛ ضریب خارج از مرکز (Acentric Factor) مؤلفه i و

Aγ؛ باقیمانده انرژی هلم هولتز که تابعی از تراکم پذیری می‌باشد (معادله 206).

 

 

بازگشت

مطالب مرتبط

تئوری حرکت ذره در مدل DPM

محاسبه ضریب درگ ذرات در مدل DPM

قوانین تبادل گرما و جرم در مدل DPM

میانگین‌گیری خواص فیزیکی (Physical Property Averaging) در مدل DPM

تئوری مدل انعکاس ذره-دیواره (Wall-Particle Reflection Model Theory) در مدل DPM

تئوری مدل جت-دیواره (Wall-Jet Model Theory) در DPM

تئوری مدل فیلم دیوار (Wall-Film Model Theory) در DPM

خوردگی دیوار (Wall Erosion)

تئوری انتقال حرارت در برخورد ذره به دیواره (Particle–Wall Impingement Heat Transfer Theory)

تئوری مدل اتمایزر (Atomizer Model Theory)

تئوری مدل شکست ثانویه (Secondary Breakup Model Theory)

مدل برخورد روش المان گسسته (Discrete Element Method Collision Model)

تئوری مدل برخورد و انعقاد قطرات (Collision and Droplet Coalescence Model Theory)

کوپلینگ یک‌ طرفه و دو طرفه (One-Way and Two-Way Coupling)

متوسط گیری گره‌-مبنا (Node Based Averaging)

برای کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید

محمدرضا کلیچ

Ansys Fluent